Ses Terapisi Yaklaşımları

Ses üretimi sırasındaki herhangi bir problem, seste bozulmaya neden olabilir. Bu durumda ses üretim sistemini tekrar sağlıklı, etkin ve ekonomik olarak kullanmak için uygulanan tedavi yöntemlerinden birisi olan ses terapilerindeki yaklaşımlar kabaca dörde ayrılabilir:

• Hijyenik
• Semptomatik
• Psikojenik
• Fizyolojik

Hijyenik Ses Terapisi

Hijyenik ses terapisi birçok ses terapisinde sıklıkla ilk adımdır. Vokal hijyen, kişinin sağlıklı ses davranışlarını kademeli olarak benimsemeyi amaçlar. Bu terapi daha çok davranışsal odaklıdır, yani kişinin sesini kötüye kullanma veya yanlış kullanma davranışlarını veya her ikisini bir arada tespit edip, kişinin yanlış ve zararlı ses alışkanlıklarını fark etmesine yardımcı olmayı içerir. Ancak bu terapi yöntemi tek başına her zaman sonuç vermeyebilir.

Semptomatik Ses Terapisi

Semptomatik ses terapisinin odak noktası, kişinin vokal semptomlarının değiştirilmesidir. Belirgin disfoni belirtilerine yönelik bir değişiklik yaklaşımını temsil eder. Ancak bu yaklaşımda semptomlarla neden arasındaki çizgi bazen belirsizleşebilir, iç içe geçebilir. Yani ses bozukluğunu düzeltmeye mi odaklanılmalı, yoksa ses bozukluğunun sonucu olarak gelişen kompanse edici davranışlara mı dikkat edilmeli sorusu bazen karmaşık olabilir. Semptomların solunum, fonasyon ve rezonansla ilişkilendirilmesine bağlı olarak, farklı uygulamalar mümkün olabilir.

Psikojenik Ses Terapisi

Psikojenik ses terapisi, ses probleminin başlama ve devam etme süreci ile ilişkilendirilen duygusal ve psikolojik sorunların tanımlanmasına ve değiştirilmesine odaklanır. Psikolojik nedenler çözüldüğünde ses bozukluğu ortadan kalkar. Bu nedenle temel amaç, vokal davranış değişikliklerine yol açan psikososyal sebepleri bulmak ve tedavi etmektir.

Fizyolojik Ses Terapisi

Fizyolojik ses terapisi, doğrudan vokal mekanizmanın fizyolojisini düzeltmeyi veya değiştirmeyi hedefler. Normal ses üretimi, solunum, sesletim ve rezonans sistemlerin - yani anatomileri ve fizyolojilerinin - normal işlev ve denge üzerine kurulmuştur. Bu dengeyi bozan nedenler, mekanik, nörolojik veya psikolojik olabilir. Fizyolojik ses terapisinde ses sorununun nedeni belirlemek, terapinin odak noktası değildir. Terapinin odak noktası, solunum, sesletim ve rezonans sistemlerindeki yanlış fizyolojik aktivitenin egzersiz ve manipülasyon yoluyla değiştirilmesidir.

DKT Büşranur Akça

Prof. Dr. Haldun OĞUZ