Akut Otitis Media

AKUT OTİTİS MEDİA

Otitis Media (Orta Kulak İltihabı) Nedir?

Otitis media, orta kulak boşluğunda virüslerin yada bakterilerin sebep olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Orta kulak boşluğu, kulak zarının daha iç kısmında, hava ile dolu, kulak kemikçiklerini içeren bir bölümdür. Enfeksiyonun süresine göre akut, subakut veya kronik olarak sınıflandırılabilir. Genellikle üç haftadan daha az süren orta kulak iltihapları akut otitis media olarak adlandırılırken, 3 aydan uzun süren orta kulak iltihapları kronik otitis media olarak isimlendirilir. Üç hafta ile üç ay arasında süren iltihaplara ise subakut otitis media adı verilir.

Akut otitis media, her yaşta görülebilmekle birlikte, en çok çocuklarda görülür, hatta, çocukluk çağında görülen en yaygın enfeksiyon hastalıklarından birisidir. Hayatın ilk 2 senesi en sık görülen yıllar olmakla birlikte, genel olarak kreş ve okul çocuklarında çok yaygın olduğu söylenebilir.

Akut Otitis Media gelişmesi için risk faktörleri nelerdir?

Akut otitis media gelişmesinde hem çevresel hem de hastaya ait faktörler rol oynar. Mevsimsel değişiklikler, kreş, bakımevleri, akut otitis media öyküsü olan kardeş varlığı, sigara dumanı maruziyeti çevresel faktörler arasında sayılabilir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması, östaki tüpünün fonksiyonunu tam olarak yerine getirememesi,  Down sendromu gibi genetik hastalıklar, yarık damak gibi anatomik farklılıklar, anne sütü ile beslenmeme, biberonla beslenme ise hastaya ait faktörler arasında sayılabilir. Anne sütü, anneden bebeğe antikorların geçişini sağlaması nedeniyle çocuğun bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Biberonla beslenme sırasında çocuk daha yatar pozisyonda olduğundan genizdeki mikroorganizmaların orta kulağa geçişine zemin sağlamaktadır. Sigara dumanı ise orta kulak mukozasının fonksiyonel yapısının bozulmasına yol açarak enfeksiyonu kolaylaştırmaktadır. Akut otitis media, üst solunum yolu enfeksiyonlarının sık olarak görüldüğü kış aylarında çok daha sık olarak ortaya çıkar. Orta kulakta gelişen bu enfeksiyonun ana kaynağı yani vücuda giriş yolu üst solunum yolu yani burun ve boğaz mukozasıdır.

Akut Otitis Media belirtileri nelerdir?

Akut otitis medianın en belirgin belirtileri kulak ağrısı ve ateştir. Kulakta, özellikle dış kulak kanalında ödem ve akıntı olabilir, ancak, çoğu orta kulak iltihabında tek belirti ilgili kulakta hissedilen ağrıdır. Bunlara ek olarak kusma ve ishal görülebilir. Enfeksiyonun yayılması durumunda kulak arkasında şişlik bulunabilir. Bebeklerde huzursuzluk ve etkilenen kulağı çekme gibi davranışlar gözlenebilir.

Akut Otitis Media tanısı nasıl koyulur?

Akut otitis media yani orta kulak iltihabının tanısı, ilgili hekimin dış kulak kanalını muayene etmesi yani otoskopik muayene ile koyulur. Otoskopik muayenede kızarık, kısıtlı hareket eden ya da hiç hareket edemeyen, dışarıya doğru bombeleşmiş bir kulak zarı izlenir. Enfeksiyonun ilerlemesi ile düşük oranda da olsa kulak zarında delinme, kanama, kanlı ya da iltihaplı akıntı ortaya çıkabilir. Akıntı olan hallerde genelde kulaktaki ağrının azalmadığı fark edilir. Kulak muayenesinin yanı sıra ihtiyaç duyulan durumlarda kulak basınç testleri (impedansmetri – timpanometri) ile kulak zarı ve kemikçik zincirinin hareketliliği değerlendirilerek orta kulak hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.

Akut Otitis Media nasıl tedavi edilir?

Orta kulak iltihabı erken dönemde ilaçlarla tam olarak tedavi edilebilir. İlaç tedavisinde genellikle bu hastalık için etkili antibiyotik, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar tercih edilir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda cerrahi tedavi gündeme gelir. Cerrahi tedavide orta kulakta biriken sıvının dışarıya atılabilmesi için kulak zarının delinmesi (miringotomi – timpanotomi) gerekebilir. Ayrıca uzun süreli kulak iltihaplarında kulak zarına tüp takılabilir (timpanostomi tüpü – ventilasyon tüpü) takılabilir. Tüpler, orta kulak sıvısının birikmesini, iltihaplanmayı ve enfeksiyonu önler. Tüpler kulak zarında genellikle ortalama 6 - 12 ay kalır ve dış kulak yolundan dışarıya doğru kendiliğinden atılır.